Eenheidplaatstijdhandeling
een moderne revue naar antiek voorbeeld – een spel met de wetten van de tragedie – vele spectaculaire taferelen in het hier en nu.
de eenheid van handeling houdt in dat er slechts één handelingsverloop mag zijn dat niet doorkruist of omlijst wordt door nevenhandelingen. de onderdelen van de aktie moeten zo gepresenteerd worden dat bij verwisseling of weglating van delen een ander totaalbeeld zou ontstaan (aristoteles).
de eenheid van tijd bepaalt dat het tijdsverloop van de handeling in het stuk een totaal van 24 uur niet mag overschrijden. sommige neoklassieke critici bepleitten een nog strengere norm van 12 uur of stellen zelfs dat de speelduur en de duur van de handeling zouden moeten samenvallen. volgens de door de 16de-eeuwse theoretici uit de eenheid van tijd afgeleide eenheid van plaats, diende de handeling zich op één plaats af te spelen. gebeurtenissen van belang die zich elders voordoen, kunnen bijv. door een bode worden verteld (bodeverhaal, teichoskopie)
in elke moderne dramaturgie is die orde nog te vinden.
niettegenstaande:
‘er bestaat zoiets als orde in de kunst, maar geen zuil in een griekse tempel staat precies op de plek waar hij was bedoeld’.
ritme in de poëzie is tegelijk ontregeld ritme. disharmonie is een esthetisch principe.
’the force of art arises from shocks and disturbance which it gives to our perception.’
viktor shklovsky noemde het ‘ostranenie’ (vervreemding) een begrip dat het moderne toneel beheerst.
met: annette kouwenhoven, matthias de koning, miranda prein,jorn heijdenrijk, jan joris lamers.
di 1 t/m za 12 okt (behalve zo en ma) Frascati 3, Amsterdam
di 29 en wo 30 okt, Monty, Antwerpen
foto's Bert Nienhuis